De geadopteerde kerstboom

Het is December 2019 en, net zoals zo’n 2,5 miljoen andere huishoudens, tijgen wij af naar het tuincentrum om daar een kerstboom uit te zoeken. We vinden een mooi Nordmannetje, zonder kluit en in de aanbieding voor maar € 9,95.

Een paar weken lang genieten we van de gezelligheid van een mooi versierde kerstboom in huis. Tot we op nieuwjaarsdag besluiten de boom weer af te tuigen. Zoonlief haalt de piek eraf en de rest van de klus is aan mij besteed. Eerst de slingers en de ballen, en tot slot haal ik de lampjes eruit. Een meisje uit de buurt komt de kerstboom ophalen en wij moeten ervoor zorgen dat de boom aan de weg komt te staan. Ik probeer de inmiddels kale boom met voet en al op te tillen, maar de stam schiet uit de voet los en opeens sta ik onhandig met een kerstboom in mijn armen. Daar sta ik dan, in een innige omhelzing met een kerstboom, en opeens voel ik een diep verdriet vanuit de boom komen. De pijn van het gedegradeerd zijn van een levend iets tot een gebruiksvoorwerp voor een paar weken plezier. De pijn van het ongevraagd weggenomen zijn voor dit doel. De pijn en het besef van de consumptiemaatschappij waarin we leven. Het is een flits, het gevoel is er maar een fractie van een seconde, maar ik heb ‘m gevoeld, en begrepen.

Manlief legt de boom even later buiten op de stoep. Zoonlief wil nog afscheid van de boom nemen. Ik zeg ietwat gekscherend dat ik dat net ook heb gedaan, dat ik de boom een knuffel heb gegeven. Dat wil hij ook. Hij doet zijn crocs aan, loopt naar de stoep, en terwijl de buurvrouw de auto staat te wassen, knuffelt zoonlief de boom intens. Het ziet er grappig en aandoenlijk uit. Maar vervolgens komt hij huilend naar me toe. Zegt me dat de boom verdrietig is. En vraagt waarom hij dood moest. “Oh kind, dat heb ik ook gevoeld, ik begrijp wat je bedoelt” reageer ik. We praten er wat over. Zoonlief vraagt mij de boom nóg een keer te knuffelen, om het nog een keer te voelen. “Maar lieverd”, zeg ik, “dat doe ik niet. Ik kan heel goed voelen, en jij ook, maar heel veel mensen voelen dit niet. Als ze mij daar buiten de kerstboom zien knuffelen, dan vinden ze dat vast heel raar.” Zoonlief antwoordt: “Maar dan vinden ze dat ook van mij en ik wil de boom nog een keer knuffelen”. “Jij bent een kind jongen, dat is echt anders.” En zo knuffelt hij de boom opnieuw. De buurvrouw kijkt me aan en fluistert ongelovig: “vanwege de boom?” Ik knik. Zoonlief stapt binnen, nog verdrietiger, dat hij het nu niet meer kon voelen, de pijn van de boom. Dat het maar zo kort duurde. Er volgt verdriet om afscheid, verdriet om dood en verdriet om onbegrip om alle bomen die zo gaan. Alsof hij voor het eerst in zijn leven iets begrijpt van de vergankelijkheid van het leven en van hoe wij als mensen omgaan met de natuur. Ik leg hem uit dat we hier op Aarde zijn om te leren, dat ik hiervan ook weer leer.

December 2020. In plaats van een ritje naar het tuincentrum, struinen we marktplaats af op zoek naar een mooie kunstkerstboom. Een slap aftreksel van een echte boom als je het mij vraagt, maar vooruit.

December 2021. De nepboom wordt weer uit de doos gehaald en opgetuigd. Ik vind het nog steeds helemaal niks.

December 2022. Ik heb helemaal geen zin om de nepboom weer uit de doos te halen, in elkaar te zetten en te versieren met ballen en slingers. Het is van de gekke. Ik ben een echte groenfan, een buitenmens, en dan gaan we hier binnen naar een groen stuk PVC zitten kijken? Nee, er moet iets anders zijn.
We zoeken een goed alternatief, en we vinden!

We besluiten een kerstboom te adopteren. Een biologisch gekweekte boom die we zelf mogen uitkiezen. We togen af naar Natuurtalent in Rotterdam, één van de plekken in Nederland waar je een kerstboom kunt adopteren. Zoonlief loopt de bomen langs en blijft er bij eentje staan. “Deze voelt heel goed mama.” Ik bekijk de boom, het is de kleinste van allemaal en niet bepaald moeders mooiste. Ik kom met wat andere suggesties, maar zoonlief is standvastig: “Maar mama, voel ook eens dan”. “Nou, het is me wat te druk hier, om even op de boom af te stemmen.” Ik aarzel nog even, maar kan onmogelijk nu een andere boom kiezen. De boom wordt gelabeld als zijnde ‘onze’ boom en met kluit en al krijgen we hem mee, zodat hij na de feestdagen weer terug naar de kweker kan en in de volle grond weer verder kan groeien. Thuisgekomen vraagt zoonlief me nogmaals de boom te voelen. Ik stem mij af, en tot mijn verrassing ervaar ik blijdschap en speelsheid van dit kleine boompje. Mijn zoon staat achter me en nog voordat ik iets kan zeggen, zegt hij: “hij voelt blij en speels hè mama?”

December 2023. Onze kleine prachtige kerstboom staat weer te stralen in de woonkamer. Hij is een klein beetje gegroeid en voelt nog net zo fijn als vorig jaar. Hoe bijzonder is het toch, om een energetische uitwisseling te hebben met een kerstboom. Want zo voelt het echt; onze waardering en dankbaarheid richting de boom doen hem stralen. In ruil daarvoor past hij zich voor een paar weken aan aan onze leefomgeving. Om daarna weer met z’n wortels in de klei verder te kunnen groeien in zijn eigen kerstbomenbos.

Even de cijfers: elk jaar worden er zo’n 2,5 miljoen kerstbomen verkocht, waarvan het merendeel na enkele weken afgedankt in de verbrandingsoven belandt. Duurzaam een kerstboom kiezen is niet altijd goedkoop. Toch maakten vorig jaar ongeveer 3000 huishoudens een bewuste kerstboom-keuze en dit jaar worden 5000 bomen aangeboden. Geïnspireerd? Kijk dan eens op adopteereenkerstboom.nl .